Spowiedź

Możliwość skorzystania z sakramentu pokuty istnieje codziennie. W dni powszednie spowiedź odbywa się pół godziny przed Mszą św., w niedziele jeden z księży pełni dyżur w konfesjonale podczas Mszy św. Spowiedź jest możliwa także w każdy czwartek miesiąca w czasie adoracji Najświętszego Sakramentu (godzinę przed Mszą św.) oraz w pierwszy piątek miesiąca godzinę przed Mszą św. wieczorną.
Dwa razy w roku, w okresie Adwentu i Wielkiego Postu, organizowana jest spowiedź dla całej wspólnoty parafialnej. W tych przypadkach odbywa się ona zgodnie z ogłoszeniem.
Dobre przeżycie sakramentu pokuty zależy od duchowego przygotowania i spełnienia 5 warunków dobrej spowiedzi:

  1. Rachunek sumienia
  2. Żal za grzechy
  3. Mocne postanowienie poprawy
  4. Szczera spowiedź
  5. Zadośćuczynienie Panu Bogu i bliźniemu

Warto o tych warunkach pamiętać, gdyż penitenci nie zawsze właściwie je rozumieją oraz często pomijają w przygotowaniu i przeżywaniu sakramentu pokuty i pojednania.


 Nauczanie Kościoła Katolickiego na temat sakramentu pokuty:

Katechizm Kościoła Katolickiego pkt. 1420-1498.


Obowiązujące normy prawne:

Kodeks Prawa Kanonicznego kan. 959-997.


Synod Archidiecezji Przemyskiej

Sakrament pokuty

Statut 355

§1. Sakrament pokuty ustanowiony przez Chrystusa prowadzi do pojednania penitenta z Bogiem, z bliźnimi, z sobą samym, kształtuje sumienie, odnawia łaskę chrztu świętego, daje udział w zasługach Chrystusa, wysławia Boże miłosierdzie, udziela łaski do wypełnienia obowiązków chrześcijańskich.
§2. Zwyczajnym sposobem sprawowania sakramentu pokuty jest indywidualna i integralna spowiedź oraz rozgrzeszenie, przy której stosuje się „Obrzęd pojednania jednego penitenta”.
§3. Obrzęd pojednania wielu penitentów z indywidualną spowiedzią i rozgrzeszeniem można stosować z okazji rekolekcji, dni skupienia oraz spowiedzi niewielkich grup wiernych.
§4. W Archidiecezji Przemyskiej aktualnie nie ma potrzeby stosowania „Obrzędu pojednania wielu penitentów z ogólną spowiedzią i rozgrzeszeniem”. Wyjątek stanowi zagrażające niebezpieczeństwo śmierci i brak czasu na to by kapłan lub kapłani wyspowiadali potencjalnych penitentów oraz trudności porozumienia się z penitentami obcej narodowości, gdy roz­grzeszenie uchodzi za konieczne. Penitenci korzystający z takiej formy sakramentu pokuty, winni być dysponowani wewnętrznie i gotowi do indywidualnej spowiedzi z grzechów ciężkich w stosownym czasie. Absolucję generalną powinno poprzedzić – nawet w niebezpieczeństwie śmierci – jeśli tylko czas na to pozwala, wezwanie do wzbudzenia przez każdego żalu za grzechy.

Statut 356

§1. Do ważnego udzielania rozgrzeszenia wymaga się, aby szafarz sakramentu pokuty posiadał, oprócz władzy święceń kapłańskich, upoważnienie do jej wykonywania w odniesieniu do wiernych, którym udziela tejże absolucji.
§2. Kapłani posiadający habitualne upoważnienie do słu­cha­nia spowiedzi czy to na mocy urzędu, czy to delegacji, uzyskanej od ordynariusza miejsca inkardynacji lub miejsca stałego zamieszkania, mogą z tego upoważnienia korzystać w całym Ko­ściele, chyba że w poszczególnym przypadku sprzeciwiłby się ordynariusz danego miejsca.
§3. Poza swoją archidiecezją kapłan powinien legitymować się aktualnym celebretem, który poświadcza o posiadanym upoważnieniu do słuchania spowiedzi oraz nie podleganiu karom kościelnym.

Statut 357

§1. Katolicy, niezależnie od obrządku, mogą korzystać z sakramentu pokuty w innym obrządku u spowiednika zatwierdzonego zgodnie z prawem.
§2. Katolicy jako penitenci mogą prosić o sakrament pokuty również szafarzy Kościołów wschodnich, odłączonych od Kościoła katolickiego, jeśli wymaga tego konieczność lub prawdziwy pożytek duchowy, a dostęp do kapłana katolickiego jest fizycznie lub moralnie niemożliwy.
§3. Do szafarzy innych kościołów i wspólnot chrześcijańskich, odłączonych od Kościoła katolickiego wolno katolikom zwracać się z prośbą o sakrament pokuty tylko w niebezpieczeństwie śmierci lub nagłej konieczności.
§4. Wierni Kościołów wschodnich odłączonych mogą przyjąć sakrament pokuty w Kościele katolickim, gdy o to proszą i są odpowiednio dysponowani.
§5. Należący do innych kościołów i wspólnot chrześcijańskich odłączonych mogą przyjąć sakrament pokuty w Kościele katolickim jedynie w niebezpieczeństwie śmierci lub w naglącej konieczności (np. w czasie prześladowań, w więzieniu), gdy nie są w stanie zwrócić się do własnego szafarza, sami proszą o spowiedź i wyznają w odniesieniu do tego sakramentu taką samą wiarę, co Kościół katolicki.
§6. Każdy kapłan posiada upoważnienie do rozgrzeszenia z wszelkich cenzur i grzechów w odniesieniu do jakichkolwiek penitentów znajdujących się w niebezpieczeństwie śmierci oraz z cenzur ekskomuniki lub interdyktu, wiążących mocą samego prawa, jeśli penitentowi jest trudno pozostawać w grzechu ciężkim przez czas konieczny do tego, aby zaradził kompetentny przełożony. W takim jednak przypadku spowiednik winien nało­żyć na penitenta obowiązek odniesienia się w ciągu miesiąca do kompetentnego przełożonego lub kapłana posiadającego odpowiednie upoważnienie.

Statut 358

§1. Spowiednik pełniąc służbę w imieniu Chrystusa, winien być dla penitenta bratem, miłosiernym i współczującym, pasterzem szukającym owiec zagubionych, lekarzem, który leczy i pociesza, nauczycielem prawdomównym i uczącym Bożej drogi, sędzią, który sądzi prawdziwie.
§2. Wyposażeniem spowiednika oprócz władzy święceń i upoważnienia (jurysdykcji) ma być roztropność, dyskrecja. umiejętność rozeznania, stanowczość, miarkowana łagodnością i dobrocią, przygotowanie doktrynalne, głębokie życie duchowe, duch modlitwy, praktyka cnót ewangelicznych, posłuszeństwo woli Bożej, miłość do Kościoła i uległość jego magisterium.
§3. Spowiednik winien zwracać się do penitenta w postawie pokornego współczucia z racji przekroczenia prawa Bożego, naznaczając pokutę zmierzającą do pogłębienia życia wiary, gotowego do ofiar.
§4. Zadanie spowiednika polega na poznaniu słabości i upadków penitenta, ocenie jego pragnienia poprawy, pojednaniu go z Bogiem Ojcem i włączenie z powrotem do kościelnej wspólnoty.

Statut 359

Władzę udzielania rozgrzeszenia w przypadku ekskomuniki, wiążącej mocą samego prawa, zaciągniętej w wyniku bezpośredniego przerwania ciąży posiadają:

  1. członkowie Przemyskiej Kapituły Metropolitalnej;
  2. członkowie Brzozowskiej Kapituły Kolegiackiej i Jarosławskiej Kapituły Kolegiackiej;
  3. archiprezbiterzy, dziekani i wicedziekani;
  4. proboszczowie i administratorzy parafii;
  5. kapłani spowiadający w bazylice archikatedralnej oraz w sanktuariach: Borek Stary, Domaradz, Haczów, Hyżne, Jarosław – oo. Dominikanów, Jasień, Jaśliska, Jodłówka, Kalwaria Pacławska, Leżajsk – oo. Bernardynów, Łańcut – Fara, Polańczyk, Przemyśl – oo. Franciszkanów, Stara Wieś, Tuligłowy i Wielkie Oczy.
  6. wszyscy spowiednicy:
    – w czasie spowiedzi wielkanocnej, misji i rekolekcji;
    – w czasie kanonicznych wizytacji biskupich i odpustów parafialnych;
    – z okazji spowiedzi narzeczonych, żołnierzy i więźniów;
    – z okazji spowiedzi w szpitalach i chorych nie wychodzących z mieszkania oraz kobiet ciężarnych;
    – z okazji spowiedzi generalnych, przynajmniej z jednego roku.

Statut 360

§1. Miejscem indywidualnej spowiedzi są konfesjonały usta­wione w kościołach, kaplicach i w tych pomieszczeniach, w których miejscowy ordynariusz pozwala odprawiać Msze święte. W koniecznych wypadkach kapłan posiadający jurysdyk­cję może w każdym miejscu ważnie i godziwie wysłuchać spowiedzi i udzielić rozgrzeszenia.
§2. Duszpasterze winni zadbać, aby w każdym kościele znajdował się odpowiedni konfesjonał oraz miejsce dla peniten­tów niepełnosprawnych, zwłaszcza niedosłyszących.
§3. Kapłan słuchający spowiedzi winien być ubrany w sutannę i stułę koloru fioletowego oraz, o ile to możliwe, w komżę.

Statut 361

§1. Proboszcz oraz inni duszpasterze obowiązani są do słu­chania spowiedzi w oznaczonych godzinach, zarówno w dni po­wszednie, jak i w niedziele i święta, zwłaszcza pół godziny przed Mszą świętą W potrzebie należy usługiwać w konfesjonale rów­nież w czasie Mszy świętej i podczas nabożeństw.
§2. Kapłani nie zatrudnieni bezpośrednio w duszpasterstwie parafialnym mają również obowiązek usługiwać w konfesjonale.
§3. Zaleca się duszpasterzom organizowanie spowiedzi w soboty i dni przedświąteczne.
§4. Zachęca się usilnie duszpasterzy do podtrzymywania praktyki spowiedzi miesięcznej, zwłaszcza dzieci i młodzieży.

Statut 362

§1. Rządcy kościołów powinni zatroszczyć się o spowiedź parafialną w Adwencie i w Wielkim Poście, a także przed odpus­tem parafialnym, wizytacją biskupią itp. wydarzeniami religijnymi, zapraszając z tej okazji kapłanów spoza parafii.
§2. Katecheci, w porozumieniu z właściwym proboszczem, powinni zapewnić spowiedź dzieciom i młodzieży na rozpoczęcie i zakończenie roku szkolnego, w Adwencie, w Wielkim Poście oraz z okazji pierwszego piątku miesiąca.
§3. Powinno się stworzyć wiernym możliwość skorzystania z sakramentu pokuty z okazji Mszy świętych obrzędowych.

Statut 363

§1. Duszpasterze powinni kierować do wiernych katechezy o pokucie, dla której bogatym źródłem będzie orędzie biblijne, podkreślające konieczność i wartość nawrócenia, o kształtowaniu sumienia jako miejsca świętego, w którym Bóg ujawnia człowiekowi prawdziwe dobro, o poznaniu grzechu, o pokusach, o poście i jałmużnie oraz o nawróceniu i pojednaniu.
§2. Duszpasterze winni propagować nie tylko spowiedź po popełnieniu grzechu ciężkiego, ale również spowiedź regularną z możliwością kierownictwa duchowego, bo dzięki niej wierni coraz doskonalej mogą ukazywać w sobie życie Jezusa.
§3. W gablotce z ogłoszeniami parafialnymi winny znaleźć się informacje, w których godzinach można w danym kościele skorzystać z posługi w konfesjonale.

Statut 364

Spowiednicy winni ciągle interesować się teologią pokuty i dokładnie studiować bieżące rozporządzenia Stolicy Apostol­skiej.

Statut 365

W parafiach, a zwłaszcza w mniejszych wspólnotach, zaleca się organizowanie nabożeństw pokutnych o charakterze ekspiacyjnym.

Statut 366

§1. Praktykę odpustów, stosowaną zgodnie z nauką Ko­ścioła, należy wykorzystywać dla pogłębienia życia religijnego wiernych.
§2. Duszpasterze powinni w stosownym czasie przypominać wiernym naukę Kościoła o zyskiwaniu odpustów.

Statut 367

§1. Celem skorzystania z dorocznego dnia łaski, należy uroczyście obchodzić odpust parafialny.
§2. Święto patronalne kościoła parafialnego daje możliwość zyskania odpuszczenia kar doczesnych, z możliwością ofiarowania za zmarłych.
§3. Odpust w parafii winien być okazją do kultywowania tradycyjnej gościnności oraz podtrzymywania związków rodzinnych.