W zakresie przygotowania do pełnego uczestnictwa we Mszy świętej przypomina się o obowiązku przestrzegania w tym zakresie norm Synodu Archidiecezji Przemyskiej (statuty 273, 347 oraz Instrukcja z Aneksu 27).
- Każda parafia Archidiecezji organizuje i prowadzi katechezę parafialną dla dzieci, aby ich przygotować do świadomego, pełnego i aktywnego uczestnictwa we Mszy świętej i owocnego korzystania z sakramentu pokuty.
- Pierwsza spowiedź i pierwsze pełne uczestnictwo we Mszy św. winna mieć miejsce zasadniczo we własnej parafii, która jest po rodzinie podstawowym środowiskiem rozwoju wiary. Tę zasadę należy corocznie (we wrześniu) przypominać, wiernym w ogłoszeniach parafialnych. Duszpasterze nie sugerują rodzicom, możliwości dostania zezwolenia od własnego proboszcza, na celebrację tych sakramentów poza parafią, aby wzajemnie nie utrudniać sobie pracy duszpasterskiej i nie przyczyniać się do osłabiania więzi wiernych z własną parafią.
- Gdyby zachodziła konieczność, dla uzasadnionych racji, aby uroczystość I Komunijna odbywała się poza parafią, ksiądz proboszcz po wysłuchaniu argumentów rodziców i przeprowadzeniu duszpasterskiej rozmowy, udziela pisemnego pozwolenia na samą tylko uroczystość. Natomiast przygotowanie dzieci do I spowiedzi i Komunii powinno odbywać się we własnej parafii.
- Każda parafia prowadzi spotkania katechetyczno – formacyjne dla dzieci i ich rodziców.
- Zadania rodziców dzieci przygotowujących się do I spowiedzi i Komunii św.:
- wspólna wieczorna modlitwa rodziców z dzieckiem i za dziecko;
- systematyczne uczestnictwo wraz z dzieckiem w niedzielnych i świątecznych mszach świętych;
- kierowanie się w życiu codziennym zasadami dekalogu;
- rozmowa z dzieckiem na tematy podejmowane podczas katechez;
- pomoc w opanowaniu podstawowych modlitw i zrozumieniu niezbędnych treści związanych z sakramentem pokuty i Eucharystii;
- pomoc dziecku w rozwoju moralnym, aby normy moralne znało i zachowywało z wewnętrznego przekonania a nie tylko ze względu na rodziców i otoczenie; – codzienne świadectwo życia z wiary;
- wychowywanie do życia w prawdzie i miłości;
- troska o sprzyjający klimat dla harmonijnego rozwoju dziecka.
Synod Archidiecezji Przemyskiej 1995-2000
Instrukcja o przygotowaniu dzieci do sakramentu pokuty i Eucharystii
I. Zasady ogólne
- Celem przygotowania do sakramentu pokuty i Eucharystii jest doprowadzenie do przeżycia z wiarą tych sakramentów.
- W przygotowaniu do tych sakramentów, oprócz przekazanej wiedzy, ważne miejsca zajmuje doświadczenie religijne.
- Dobre przygotowanie do tych sakramentów jest procesem długofalowym (obejmującym I i II klasę szkoły podstawowej oraz klasę III jako pogłębienie więzi z Chrystusem Eucharystycznym). Jest ono możliwe tylko przy współpracy z rodzicami.
II. Przygotowanie do sakramentu pokuty
- Należy wychowywać dzieci do świadomości, że w sakramencie pokuty spotykają się z przebaczającym Chrystusem, oraz kształtować w nich umiejętność ciągłego nawracania się, ukoronowaniem którego jest spowiedź święta.
- Należy formować sumienie dziecka tak, aby nie tylko unikało grzechu, ale raczej szukało woli Bożej i pragnęło współpracować z Bogiem.
- W przygotowanie należy ukazywać dzieciom Boga zbawiającego, a nie tylko dążyć do pamięciowego opanowania przez nie treści katechizmowych. Konieczne jest jednak opanowanie pewnego minimum materiału, jak również kilku podstawowych modlitw.
- Od początku katechizacji należy wprowadzać dziecko w praktykę rachunku sumienia zanim jeszcze nauczy się jego określenia. Rachunek sumienia należy ukazywać jako konfrontację życia z wolą i miłością Bożą. Powinien on posiadać charakter pozytywny, tzn. uczyć obserwowania swego życia pod kątem czynionego lub zaniedbanego dobra.
- Należy uświadomić, że żal za grzechy to wewnętrzna postawa, która koncentruje uwagę na znieważonym Bogu i przekonuje, że grzech jest niewdzięcznością wobec kochającego Ojca. Dzieci powinny wiedzieć i rozumieć, że najważniejszym warunkiem sakramentu pokuty jest żal.
- Postanowienie poprawy nie może być ogólnikowe, lecz konkretne.
- Spowiedź winna się odbywać w atmosferze podkreślającej dobroć i miłosierdzie Boga.
- Spowiedź święta jest wielkim przeżyciem dla dziecka i dlatego powinna ona mieć miejsce po zakończeniu przygotowania do sakramentu pokuty.
III. Przygotowanie do I Komunii świętej
- Przygotowanie do I Komunii świętej może prawidłowo się odbyć tylko w kontekście Mszy świętej, ponieważ Komunia święta jest jej integralną częścią i najdoskonalszym sposobem uczestnictwa.
- Istotą przygotowania jest wprowadzenie w misterium Eucharystii, które dokonuje się poprzez katechezy i tzw. Msze święte inicjacyjne, w sposób szczególny akcentujące części Najświętszej Ofiary. We Mszach świętych inicjacyjnych przygotowuje się daną część Eucharystii i uwypukla ją tak, aby dzieci skoncentrowały na niej uwagę, a w homilii tłumaczy się poszczególne jej elementy.
- Uroczystą Mszę świętą I Komunii świętej należy odciążyć od dodatkowych aktów pobożności, jak np. odnowienie przyrzeczeń chrztu, a skoncentrować się na dobrym uczestnictwie dzieci w Najświętszej Ofierze. Wspomniane przyrzeczenia należy przenieść na triduum przed uroczystością lub na tzw. „biały tydzień”.
IV. Współpraca z rodzicami
- Przygotowanie do I Spowiedzi i Komunii św. powinno być przeprowadzane w ścisłej łączności z rodzicami. Należy zatem już we wrześniu odprawić osobną Mszę św. dla dzieci, które rozpoczynają przygotowanie do I Komunii św. oraz ich rodziców. W październiku winny dzieci otrzymać w kościele od rodziców różańce, w grudniu rodzice powinni, na osobnym nabożeństwie, wręczyć dzieciom medaliki, w lutym – książeczki do nabożeństwa. W okresie Wielkiego Postu należy zorganizować wspólne nabożeństwo odnowienia przyrzeczeń chrzcielnych.
- Rodzice winni też uczestniczyć w nabożeństwie pokutnym przed I Spowiedzią swoich dzieci.
- W uroczystość I Komunii świętej rodzice błogosławią swoje dzieci i uroczyście zapewniają, że będą troszczyć się o rozwój ich życia religijnego.
- Rodzice winni uczestniczyć także w liturgii Mszy świętej podczas „białego tygodnia”.
V. Uwagi końcowe
- Na spotkaniach z rodzicami należy zwrócić uwagę, aby ubiory pierwszokomunijne nie były zbytnio wystawne oraz zachęcać, aby wybrali dla grupy skromny i ujednolicony strój.
- Jeśli są w grupie dzieci zaniedbane religijnie, najpóźniej około Bożego Narodzenia należy skontaktować się z rodzicami i zwrócić uwagę na konieczność większego zainteresowania dzieckiem. Jeśli rodzice nie wykażą dobrej woli, należy więcej czasu poświęcić takiemu uczniowi.
- Proboszcz, jeśli sam nie katechizuje, powinien wziąć udział w bezpośrednim spotkaniu z dziećmi pierwszokomunijnymi i ich rodzicami. Powinien on pomodlić się z dziećmi, przeprowadzić rozmowę na temat ich spotkania z Jezusem Eucharystycznym, zwrócić uwagę rodzicom na istotne problemy życia religijnego. Przy tej rozmowie powinien być obecny katecheta.
- W niedzielę poprzedzającą I Komunię świętą, proboszcz podczas ogłoszeń informuje całą parafię o radosnym przeżyciu I Komunii świętej dzieci, które poleca modlitwie parafian i zaprasza na uroczystość również ich nauczycieli i wychowawców.